น้ำยาปรับค่าPHชนิดกรด

ประเภทสารเคมีปรับค่า pH ชนิดกรด

1. กรดแร่ (Mineral Acids)

• กรดฟอสฟอริก (H₃PO₄)
  มักใช้ในระบบน้ำดื่มและ RO เพราะให้ฟอสฟอรัสเป็นธาตุอาหารรองในไฮโดรโปนิกส์ และมีความเป็นกรดปานกลาง 

• กรดไฮโดรคลอริก (HCl)
  ให้ความเป็นกรดสูง ใช้ปรับ pH น้ำที่มี pH เกิน 9 ลงสู่ช่วงใช้งาน แต่ต้องระวังการกัดกร่อนอุปกรณ์และความปลอดภัย 

• กรดซัลฟิวริก (H₂SO₄)
  มีความเข้มข้นสูง ใช้ในงานอุตสาหกรรม โดยเฉพาะระบบบำบัดน้ำเสีย แต่ต้องควบคุมการใช้และจัดเก็บอย่างเข้มงวด 

• กรดไนตริก (HNO₃)
  ใช้เป็นน้ำยาปรับ pH ลดในงานล้างเหรียญหรือสระว่ายน้ำบางระบบ ช่วยลดค่าน้ำด่างได้รวดเร็ว 

2. กรดอินทรีย์ (Organic Acids)

• กรดซิตริก (Citric Acid)
  ใช้ในงานอาหารและเครื่องดื่ม เพราะเป็นสาร GRAS (Generally Recognized As Safe) และช่วยปรับ pH ได้อ่อนโยน 

• กรดอะซิติกเจือจาง (Dilute Acetic Acid)
  ใช้เป็นตัวอย่างในระบบฉีด (acid injection) เพื่อปรับ pH เบื้องต้น แม้จะราคาสูงกว่าแร่ แต่ปลอดภัยกว่าเมื่อเทียบกับกรดเข้มข้น 

3. ทางเลือกเสริม: ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (CO₂)

การฉีด CO₂ เป็นวิธีที่ปลอดภัยและไม่เพิ่มแข็งตัวของน้ำ (TDS) จึงนิยมในระบบบำบัดน้ำเสียและอุตสาหกรรมที่ต้องการหลีกเลี่ยงการเพิ่มซัลเฟตหรือคลอไรด์จากกรดแร่ 

1. ปรับ pH ก่อนเข้าสู่ระบบ RO

2. ไฮโดรโปนิกส์

   • สารละลายโพแทสเซียมไฮดรอกไซด์และกรดไนตริกเจือจาง 6.8% ขนาด 1 ลิตร เหมาะกับผักไฮโดรโปนิกส์ ปรับ pH ได้รวดเร็วและคงที่ 

3. สระว่ายน้ำและบ่อปลา

   • กรดไนตริกเข้มข้น 68% (pH DOWN) ราคาประมาณ 95 บาท/กก. ใช้ลด pH ในสระที่มีค่า pH สูงเกินมาตรฐาน (7.2–7.8) 

4. งานอุตสาหกรรมอาหารและยา

   • Sodium Bicarbonate (Food Grade) ปรับ pH ขึ้น (ชนิดเบส) แต่ควรใช้งานคู่กับกรดเพื่อควบคุมสมดุล ตัวกรดต่างๆ ต้องผ่าน อย. ก่อนใช้งานในระบบน้ำดื่ม 

วิธีการใช้และการคำนวณปริมาณ

• การใช้ปั๊มยา (Dosing Pump):
  ควบคุมปริมาณกรดที่เติมเข้าสู่ระบบอย่างแม่นยำ มักติดตั้งเป็นจุดจ่ายสารเคมีในระบบท่อหลัก 

• การคำนวณเบื้องต้น:
  ปริมาณกรด (mL)=(pH เริ่มต้น−pH เป้าหมาย)×ปริมาตรน้ำ (L)ความเข้มข้นกรด (mol/L)×2.303\text{ปริมาณกรด (mL)} = \frac{(\text{pH เริ่มต้น} - \text{pH เป้าหมาย}) \times \text{ปริมาตรน้ำ (L)}}{\text{ความเข้มข้นกรด (mol/L)} \times 2.303}
  วิธีนี้ต้องใช้ค่า pKₐ และทดสอบ titration จริงเพื่อความแม่นยำสูงสุด

ข้อควรระวังและมาตรฐานความปลอดภัย

• สวม PPE ครบ (หน้ากาก ป้องกันกรด ถุงมือกันกรด) และจัดเก็บในภาชนะ PE ที่มีฉลากชัดเจน )กรดแร่เข้มข้นต้องห่างจากวัสดุอัลคาไลน์และวัสดุที่กัดกร่อนอีกประเภทหนึ่ง หลีกเลี่ยงการผสมโดยตรงเพื่อลดอันตรายจากปฏิกิริยาเอ็กโซเทอร์มิก

• ปฏิบัติตามมาตรฐาน อย. และกฎหมายเกี่ยวกับการขนส่งสารเคมีอันตรายของกระทรวงอุตสาหกรรม )

สรุป

น้ำยาปรับค่า pH ชนิดกรดมีหลากหลายชนิด ทั้งกรดแร่และกรดอินทรีย์ แต่ละชนิดมีข้อดีข้อเสียต่างกัน การเลือกใช้จึงขึ้นกับงาน เช่น ระบบ RO ไฮโดรโปนิกส์ สระว่ายน้ำ หรือบำบัดน้ำเสีย ควรใช้ร่วมกับอุปกรณ์จ่ายสารเคมีและคำนวณปริมาณอย่างแม่นยำ พร้อมเคร่งครัดเรื่องความปลอดภัยและการจัดเก็บ เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ต้องการและลดความเสี่ยงจากการใช้งานสารเคมี